در این نوشتار با تکیه بر شرکت پخش مویرگی مواد غذایی، به این سوال پاسخ می دهیم. آموزش پخش مویرگی، یکی از موارد مهمی ست که شرکت های پخش مواد غذایی باید به آن توجه کنند. با توجه به بالا بودن هزینه پخش در تهران، حضور شرکت پخش مویرگی در تهران یک عامل کمک کننده است.
اصطلاح انگلیسی پخش (Distribution)معادل مفهوم توزیع کردن است.
یعنی محصول را بین چند کانال تقسیم نماییم. البته این مفهوم با کلمه لجستیک آمیخته شده است و هر جا کلمه انبار و لجستیک استفاده گردد، قطعاً مفاهیم توزیع هم در آن دخیل است.
توزیع عبارت است از قابل دسترس ساختن محصولات در بازارها. یا رساندن محصول مناسب به مکان مناسب و در زمان مناسب
شرکت پخش مویرگی به شرکتی گفته می‌شود که کالاهای خود را در پایین‌ترین سطح کانال‌های توزیع((Distribution Cannels عرضه می‌نماید.
کانال توزیع : مسیری است که در آن محصول به دست مشتری (خریدار – مصرف‌کننده نهایی) می‌رسد.
در ساختار کانال چهار عامل اصلی وجود دارد
۱-نیازمندی‌های مشتری
۲- توانمندی‌های شرکت
۳- در دسترس بودن
۴- تمایل واسطه‌های مناسب
یکی از وظیفه مدیر شرکت پخش، تداوم و بازنگری در اثربخشی هزینه کانال‌های فعلی توزیع و درک این مطلب باست که نیازی نیست کانال‌های توزیع برای همیشه ثابت بماند بلکه در مواقع ضروری می‌تواند تغییر یابد.
توزیع فیزیکی چیست؟
در توزیع فیزیکی باید در پنج حوزه تصمیم‌گیری نمود که به آن آمیخته‌های توزیع هم گفته می‌شود. شامل:
۱- موجودی کالا
۲-تسهیلات
۳-ارتباطات
۴-حمل‌ونقل
۵-واحد بندی
۶- تعیین اندازه بار
حمل‌ونقل: آن قسمت از توزیع فیزیکی است که به تحویل فیزیکی یک محصول یا خدمت به یک مشتری می‌پردازد.
آشنایی یا انواع کانال‌های توزیعی شرکت پخش مواد غذایی
کانال‌ها یا شبکه‌های توزیعی درواقع مسیرهای توزیع کالا هستند که می‌توان به عمده‌فروشی، بنکداری، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، نمایندگان، پیمانکاران توزیع و خرده‌فروشان اشاره کرد.
شرکت‌های پخش مویرگی
شرکت‌های پخش مواد غذایی ازنظر ساختار و اندازه باهم متفاوت هستند، ازنظر ساختار به شرکت‌های مستقل و وابسته تقسیم‌بندی می‌شود .
شرکت‌ها ازنظر ساختار:
الف – شرکت پخش مویرگی مستقل:
شرکت‌هایی مثل قاسم ایران، به پخش و دارو پخش جز شرکت‌های مستقل هستند، این شرکت‌ها هم‌زمان با چندین برند کار می‌کنند و اغلب شرکت‌ها که اقدام به توزیع مویرگی می‌نمایند، جز شرکت‌های پخش در صنعت غذایی و دارویی و شوینده هستند.
ب- شرکت پخش مویرگی غیرمستقل:
شرکت‌های مثل کاله و میهن و پگاه و گل پخش اول جز شرکت‌هایی هستند که زیر نظر هلدینگ شرکت‌های تولیدی خود به فعالیت مشغول هستند و تنها موظف به توزیع محصولات با نمانام‌های شرکت‌های تولیدی هستند.
شرکت‌های پخش ازنظر اندازه به شرکت های کوچک محلی، شرکت‌های متوسط و شرکت‌های پخش سراسری تقسیم‌بندی می‌شوند.
آشنایی با کانال‌های شرکت پخش
شرکت پخش مواد غذایی برای توزیع محصولات و خدمات خود از طریق برخی از کانال‌های بازار ازجمله عمده‌فروشی، نمایندگی، پیمانکاران توزیع، خرده‌فروشی، اقدام به رساندن محصول به دست مصرف‌کننده نهایی می‌نمایند.
البته با توجه به نوع صنعت و شرکت تولیدی ممکن است که طول این کانال‌ها بلند یا کوتاه‌تر باشد . به‌طور مثال در یک شرکت مواد غذایی از طریق چند کانال هم‌زمان به عرضه محصول خود اقدام می‌کند.
معرفی کانال‌های توزیعی در شرکت پخش
۱-عمده‌فروشی: کالا به‌صورت عمده با مارژین کم به این کانال داده می‌شود و سود این کانال بیشتر ناشی از خواب سرمایه شرکت‌ها و مانده بدهی بالا تأمین می‌شود.
درزمانی که شرکت تازه تأسیس و کوچک است فعالیت با این کانال‌ها باعث کاهش هزینه‌های توزیع می‌گردد. اما عوارض کار کردن با این کانال در درازمدت باعث وابستگی شدید به این نوع مشتریان می‌شود، که علاوه بر میزان بالای سرمایه خوابیده شده در نزد این مشتریان، موجب وابستگی شدید فروش به این کانال‌ها می‌گردد.
۲- بنکداران : عمده‌فروشان کوچک و محلی
۳– پیمانکاران توزیع: شرکت‌ها یا افرادی که سرمایه لجستیکی خود را جهت توزیع کالا در اختیار شرکت‌های تولیدی قرار می‌دهند.
۴- خرده‌فروشی: مشتریانی که به‌صورت محدود خرید می‌کنند و بیشتر در قالب سوپر مارکت فعالیت می‌کنند.
۵- فروشگاه زنجیره‌ای: فروشگاه‌های بزرگی مثل رفاه و اتکا، جانبو و کورش که دارای شعب زیادی در سطح کشور هست.
۶- فروشگاه عرضه مستقیم: فروشگاه‌های که در آن محصولات متعلق به خود شرکت تولیدی عرضه می‌گردد که می‌توان به فروشگاه‌های سلامت، سون تین، شیرین عسل و … اشاره کرد.
۷- مرکز عرضه و توزیع در هوراها (رستوران- کت رینگ – پادگان – تعاونی مصرف – هتل هان…)
شرکت پخش مویرگی چیست؟
شرکت پخش مویرگی شرکتی است که توزیع کالا را تا پایین‌ترین سطح کانال توزیع(خرده‌فروش) عرضه می‌نماید. به‌طور مثال شرکت های لبنی کاله و میهن و پگاه تا سطح خرده‌فروش محصولات خود را عرضه می‌کنند. استراتژی پخش مویرگی در شرکت پخش معمولاً در تند مصرف(FMCG)بیشتر وجود دارد که می‌توان به صنایع غذایی اشاره کرد.
مزایا و معایب شرکت پخش مویرگی چیست؟
همان‌طور که گفته‌شد، به توزیع در پایین‌ترین سطح کانال (خرده‌فروشی)، پخش مویرگی می‌گویند. مزایای توزیع و پخش برای شرکت‌های پخش بزرگ به نسبت به شرکت پخش کوچک بهتر است، زیرا هزینه‌های این کانال نسبت به سایر کانال‌ها بیشتر است و نیاز به میزان سرمایه بیشتری دارد.
مزایای شرکت پخش مویرگی:
1-گردآوری اطلاعات بازار و مشتریان در جهت اقدامات اصلاحی
2-پخش شوندگی بالا بخصوص برای کالاهای تند مصرف به دلیل تاریخ کم
3- کوچک شدن مانده مطالبات در بازار به دلیل افزایش تعداد مشتری و کاهش ریسک مالی
4- افزایش سهم بازار با افزایش سطح پوشش مشتریان
5- بهبود شرایط سرمایه در بازار و افزایش نقدینگی
6- افزایش سرمایه در گردش و افزایش تعداد کد کالای عرضه‌شده
7- کاهش ضایعات به دلیل پخش شوندگی کالا
8- ردیابی محصولات و واقعی شدن میزان سفارش‌ها و درخواست‌ها
9-افزایش ارزش برند شرکت‌های تولیدی
معایب توزیع در شرکت پخش مویرگی :
1-افزایش هزینه‌ای شرکت.
2- نیاز به سرمایه در گردش بالا.
3- ایجاد تعارض در بین کانال‌های توزیعی.
4- نیاز به مدیریت و منابع انسانی جهت انجام مدیریت زنجیره توزیع (انبار، لجستیک، مالی، اداری، فروش )
معایب توزیع مویرگی در شرکت پخش کوچک بیشتر از شرکت‌های پخش بزرگ است.
شرکت پخش مویرگی مواد غذایی:
شرکت‌هایی که در سبد توزیع خود داری تنوع اقلام نسبتاً خوبی (بالای 50 کد کالا) هستند که به‌صورت محلی و یا منطقه‌ای و یا کشوری به‌صورت مستقل و یا وابسته فعالیت می‌کنند، سود این شرکت‌ها معمولاً بین 2 تا 7 درصد است و هزینه پخش در شرکت پخش مویرگی مواد غذایی بین 14 تا 22 درصد هست. هرچقدر که ارزش ریالی سبد عرضه‌شده بیشتر باشد میزان سوددهی این شرکت‌ها بیشتر است زیرا به ازای یک کیلو محصول، هزینه قیمت تمام‌شده محصول متفاوت است.
در شرکت پخش مویرگی مواد غذایی نقش نیروی انسانی بسیار اهمیت دارد، زیرا نیروی انسانی در بخش فروش که با پایین‌ترین سطح کانال توزیع یعنی خرده‌فروشان در ارتباط هستند نیاز به مدیریت و سرپرستی دائم و کنترل و پایش عملکرد دارند .
به دلیل پایین بودن حاشیه سود شرکت پخش مویرگی مواد غذایی، کنترل‌های سود و زیان به‌صورت روزانه نقش مهمی در ادامه آن کسب کار دارد.
شرکت‌های پخش مواد غذایی در تهران نسبت به سایر شهرهای ایران از هزینه‌های بیشتری برخوردار است و توصیه می‌گردد، درصورتی‌که شرکت تولیدی بخواهد کالای خود را با توجه به حجم بازار تهران عرضه کند نسبت به عقد قرارداد با یکی از شرکت‌های پخش که دارای سطح پوشش خوبی است وارد مذاکره و عقد قرارداد گردد.
درصورتی شرکت از سرمایه کافی برای راه‌اندازی شرکت پخش برخوردارباشد، حتماً در خصوص جذب منابع انسانی از استاندارد بالایی برخوردار شوند، تا موجب سوخت و اتلاف سرمایه نشود.
هزینه شرکت پخش مویرگی مواد غذایی در تهران بیش از 5 درصد نسبت به سایر استان‌ها برای صاحبان سرمایه است.